ارزیابی اقتصادی و اجتماعی تولید زعفران در استان خراسان جنوبی

زعفران گیاهی پایاست که در شرایط آب و هوایی خشک داری عملکرد خوبی می باشد. با توجه به شرایط اقلیمی کشور و استان خراسان جنوبی که در آن آب یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده ی توسعه ی کشاورزی است، سرمایه-گذاری و گسترش کشت و تولید این محصول از مزیت نسبی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اقتصادی و اجتماعی تولید زعفران در استان خراسان جنوبی در 7 شهرستان استان انجام گرفته است. پس از طراحی پرسشنامه، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 265 نفر برآورد گردید، سپس به صورت تصادفی تعداد 30 پرسشنامه برای تعیین روایی و پایایی در اختیار زعفران کاران استان خراسان جنوبی قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss-13 و روش های آماری ضریب همبستگی، آزمون f، آزمون t و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که روند سطح زیر کشت، مقدار تولید و اشتغال ایجاد شده از تولید زعفران در طی سال های مورد بررسی نزولی بوده، مقدار تولید در واحد سطح و درآمد ایجاد شده از تولید زعفران از یک روند صعودی برخوردار بوده است. متغیر سن و تعدد قطعات زمین تأثیر معنی داری بر عملکرد زعفران نداشته ولی متغیرهای سطح سواد، سطح دانش فنی و میزان همکاری با تشکل های روستایی تأثیر مثبت ولی متغیرهای سابقه فعالیت کشاورزی، سابقه ی فعالیت زعفران-کاری زعفران کاری و سطح زیر کشت زعفران تأثیر منفی و معنی داری بر عملکرد زعفران داشته اند. نتایج همچنین موید این است که که بین زعفران کارانی که در دوره های آموزشی مربوط به زعفران شرکت داشته با زعفران کارانی که در دوره ها شرکت نداشته اند از حیث عملکرد تفاوت معنی داری وجود دارد این واقعیت برای کسانی که در چند سال اخیر مسئولیت اجتماعی یا سازمانی داشته یا نداشته اند و همچنین بین نظام های بهره برداری از حیث عملکرد زعفران مصداق دارد.